Την κατάληξη της πειθαρχικής έρευνας αναφορικά με τα έργα στον Ακάμα αναμένει η υπουργός Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος Μαρία Παναγιώτου. Σε συνέντευξή της στον «Π» αναφέρει ότι στόχος είναι τα έργα στον Ακάμα να υλοποιηθούν με μειωμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, διασφαλίζοντας ότι η όποια ενέργεια γίνεται εκεί προχωρά με απόλυτο σεβασμό στο ευαίσθητο αλλά και άκρως περιβαλλοντικά πολύτιμο οικοσύστημα της περιοχής. Η υπουργός αναλύει το κυβερνητικό πλάνο για το υδατικό και την αντιμετώπιση της παρατεταμένης ανομβρίας. Για το θέμα του χαλλουμιού, η κ. Παναγιώτου, προερχόμενη από οικογένεια που παρασκεύαζε γαλακτοκομικά προϊόντα, γνωρίζει από πρώτο χέρι τις δυσκολίες που υπάρχουν και τονίζει ότι βασικός στόχος είναι να διατηρηθεί ως κύριο εξαγωγικό προϊόν.
Επτά μήνες στο Υπουργείο Γεωργίας. Ποιοι οι στόχοι, οι επιδιώξεις και το όραμά σας;
Ακολουθώντας τις προτεραιότητες που θέτει το Πρόγραμμα Διακυβέρνησης του Νίκου Χριστοδουλίδη, εστιάζουμε τόσο στην αναβάθμιση του πρωτογενούς τομέα όσο και στην προστασία του περιβάλλοντος.
Οι στόχοι μας, όσον αφορά τη Γενική Διεύθυνση Γεωργίας, είναι διττοί: αφενός να αντιμετωπίσουμε τις μακροχρόνιες δυσκολίες που ταλανίζουν τον τομέα και αφετέρου να προσαρμοστούμε στις νέες πραγματικότητες που φέρνει η κλιματική αλλαγή και άλλοι εξωγενείς παράγοντες. Στόχος μας είναι να αυξήσουμε τη συνεισφορά του πρωτογενούς τομέα στο ΑΕΠ της χώρας. Για να το πετύχουμε αυτό, έχουμε θέσει σε εφαρμογή μια σειρά από ενέργειες που στοχεύουν στην ενδυνάμωση των αγροτών μας με έμφαση στην επαγγελματική γεωργία, με αύξηση της συμμετοχής νέων αγροτών και αγροτισσών.
Αξιοποιώντας, ανάμεσα σε άλλα, τον φάκελο 454 εκατομμυρίων της ΚΑΠ, δημιουργούμε χρηματοδοτικά εργαλεία για παροχή σύγχρονων υποδομών στους αγρότες και τις αγρότισσές μας, ώστε να μπορούν να αξιοποιούν τεχνολογίες «έξυπνης γεωργίας» και συστήματα διαχείρισης ποιότητας, για αύξηση της παραγωγής, μείωση του κόστους παραγωγής και περιορισμό της σπατάλης φυσικών πόρων. Αυτή τη στιγμή είναι ανοικτό το «μικρό επενδυτικό» το οποίο εστιάζει σε επαγγελματίες γεωργούς και σε γεωργούς που κατοικούν στην ύπαιθρο, για να αποκτήσουν πρόσβαση σε τέτοιου είδους υποδομές.
Θέλουμε να δώσουμε στους γεωργούς μας τα εργαλεία για να εργαστούν σε ένα πλαίσιο κυκλικής οικονομίας και να μειώσουμε την εξάρτησή τους από τις καιρικές συνθήκες. Αυτό θα τους επιτρέψει να εξασφαλίζουν δίκαιο και σταθερό εισόδημα, ενώ ταυτόχρονα θα προσφέρουν προϊόντα υψηλής ποιότητας στους καταναλωτές σε προσιτές τιμές. Ένας σημαντικός στόχος είναι να μειώσουμε τη διαφορά στις τιμές μεταξύ παραγωγού και καταναλωτή. Γι’ αυτό αναβαθμίζουμε το e - κοφίνι, ενώ επεξεργαζόμαστε και άλλα εργαλεία.
Σε ό,τι αφορά τη Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος, βασική μας αρχή είναι να ενισχύσουμε τον περιβαλλοντικό έλεγχο ο οποίος στελεχώνεται μετά από απόφαση του Προέδρου της Δημοκρατίας. Την ίδια στιγμή, στο πλαίσιο της Συμβουλευτικής Επιτροπής Περιβάλλοντος και μαζί με τα συναρμόδια τμήματα, προχωράμε στη βελτίωση του τρόπου αξιολόγησης των περιβαλλοντικών μελετών, στη βάση της διαφάνειας και της επιστημονικής τεκμηρίωσης.
Προτεραιότητά μας, ανάμεσα σε άλλα, είναι η ολοκλήρωση των Διαταγμάτων Διαχείρισης και Προστασίας των περιοχών NATURA 2000, τα οποία αποτελούν υποχρέωση της χώρας μας στο πλαίσιο της οδηγίας για την προστασία των ειδών και των οικοτόπων.
Προερχόμενη από οικογένεια που ασχολήθηκε με το χαλλούμι και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, ίσως γνωρίζετε καλύτερα το θέμα και τις δυσκολίες. Μετά την κατοχύρωση ως ΠΟΠ, προκύπτουν συνεχώς αντιδράσεις ειδικά για το θέμα των ποσοστώσεων. Υπάρχει το περιθώριο να δούμε οριστικές λύσεις που να ικανοποιήσουν όλους τους φορείς για το θέμα του χαλλουμιού;
Μεγάλωσα σε ένα σπίτι όπου η γιαγιά μου έφτιαχνε παραδοσιακά γαλακτοκομικά προϊόντα. Έχω ζήσει από κοντά τις δυσκολίες αυτής της δουλειάς. Μια δουλειά που απαιτεί κόπο, αφοσίωση, αγάπη και φροντίδα, προκειμένου να παραχθεί ένα ποιοτικό προϊόν.
Όσον αφορά το χαλλούμι ΠΟΠ, είναι γεγονός ότι υπάρχει έλλειψη εμπιστοσύνης ανάμεσα σε όλους τους εμπλεκόμενους στην παραγωγή του και αυτό διαφάνηκε και στις συζητήσεις που έγιναν στο Προεδρικό στις 4 Ιουνίου. Είναι σαφές ότι οποιαδήποτε λύση και αν προταθεί, αυτή είναι δύσκολο να ικανοποιήσει κατά 100% όλους τους εμπλεκόμενους.
Το χαλλούμι είναι το εθνικό μας προϊόν και αποτελεί σημαντικό πυλώνα για την οικονομία μας, ιδιαίτερα όσον αφορά τις εξαγωγές. Ο στόχος μας είναι να διατηρήσουμε το χαλλούμι ως κύριο εξαγωγικό προϊόν, ενώ ταυτόχρονα να διασφαλίσουμε το ΠΟΠ, που προστατεύει και ενισχύει τη δυναμική των εξαγωγών μας. Όλες μας οι ενέργειες στοχεύουν στην επίτευξη των στόχων μας, γι’ αυτό και προωθούμε μια σειρά από δράσεις και εργαλεία προς αυτήν την κατεύθυνση. Σε ό,τι αφορά τα χρηματοδοτικά εργαλεία, αυτά, ανάμεσα σε άλλα, στοχεύουν στη διασφάλιση της βιωσιμότητας όλων των εμπλεκομένων, γι’ αυτό και αυτήν την περίοδο εργαζόμαστε μαζί με τα οργανωμένα σύνολα των αιγοπροβατοτρόφων και αγελαδοτρόφων για τον τελικό τους σχεδιασμό.
Το πόρισμα για τα έργα στον Ακάμα έχει ολοκληρωθεί. Μέσα από την έρευνα που έγινε προκύπτουν ευθύνες; Ποια η συνέχεια για το θέμα του Ακάμα;
Ολοκληρώθηκε η διοικητική έρευνα, η οποία κατέδειξε ενδεχόμενα πειθαρχικά αδικήματα. Γι’ αυτό ζήτησα να γίνει πειθαρχική έρευνα που να ερευνά αυτά τα ενδεχόμενα αδικήματα. Αυτή η πειθαρχική έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη. Ο στόχος μας είναι τα έργα στον Ακάμα να υλοποιηθούν με μειωμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, διασφαλίζοντας ότι η όποια ενέργεια γίνεται εκεί προχωρά με απόλυτο σεβασμό στο ευαίσθητο αλλά και άκρως περιβαλλοντικά πολύτιμο οικοσύστημα της περιοχής. Τα έργα που θα υλοποιηθούν, οι ενέργειες και αποφάσεις μας είναι εντός του πλαισίου και της φιλοσοφίας του Σχεδίου Αειφόρου Διαχείρισης του Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα.
Ένα από τα πιο σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Κύπρος είναι η παρατεταμένη ανομβρία. Οι αγρότες διαμαρτύρονται και όχι άδικα. Πώς προτίθεται το υπουργείο να στηρίξει τον αγροτικό κόσμο και ποιες λύσεις προγραμματίζονται για αντιμετώπιση του υδατικού;
Κατανοούμε πλήρως τις ανησυχίες των αγροτών μας, καθώς η ξηρασία επηρεάζει άμεσα την παραγωγή τους. Είναι γι' αυτόν τον λόγο που το υπουργείο έχει καταθέσει, ήδη από τον Απρίλιο, το Εθνικό Επενδυτικό Πλάνο, το οποίο περιλαμβάνει στρατηγικές υποδομές και δράσεις πέραν του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ που είναι σε εξέλιξη ή πρόκειται να ξεκινήσουν σε συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα και να ολοκληρωθούν μέχρι το 2030. Παράλληλα, πριν από λίγες εβδομάδες, με απόφαση του Υπουργικού, ανακοινώσαμε έκτακτα μέτρα ύψους 6 εκατομμυρίων ευρώ, κάποια εκ των οποίων βοηθούν άμεσα και τους γεωργούς. Προχωρούμε, επίσης, στην αναθεώρηση της υδατικής πολιτικής και στην εκπόνηση επιπλέον σχεδίου δράσης, με στόχο να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι σε έναν ενδεχόμενο επόμενο κύκλο ανομβρίας.
Το ζητούμενο είναι να διασφαλίσουμε ότι οι υποδομές που θα δημιουργηθούν οι οποίες περιλαμβάνονται στο πλαίσιο του Εθνικού Επενδυτικού Πλάνου, αλλά και οι νέες που θα προστεθούν στο νέο Σχέδιο Δράσης, θα είναι επαρκείς για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις. Οι ενέργειές μας εστιάζουν στη δημιουργία υποδομών που να καλύπτουν πλήρως τις ανάγκες ύδρευσης και άρδευσης. Ωστόσο, πρέπει να είμαστε ρεαλιστές: η οποιαδήποτε ικανοποιητική λύση στο πρόβλημα της λειψυδρίας απαιτεί χρόνο και συντονισμένες προσπάθειες.
Αυτή τη στιγμή, είναι σε εξέλιξη ο διάλογος μεταξύ των αγροτικών οργανώσεων και του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ), με στόχο να καλυφθούν οι υφιστάμενες ανάγκες με πρόσθετες ποσότητες νερού. Παράλληλα, στόχος μας είναι η αξιοποίηση των σύγχρονων τεχνολογιών που μειώνουν τη σπατάλη και βελτιστοποιούν τη χρήση όλων των διαθέσιμων υδάτινων πηγών.
Έχουμε ήδη ενημερώσει το Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε, και το θέμα αυτό αποτελεί κεντρικό άξονα της συζήτησής μας στη συνάντηση των υπουργών Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης των MED9, που θα πραγματοποιηθεί στην Κύπρο 1-3 Σεπτεμβρίου. Η χώρα μας, μαζί με τη Γαλλία, την Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία, την Κροατία, τη Μάλτα, την Πορτογαλία και τη Σλοβενία, συντονίζουμε τις θέσεις και τις δράσεις μας για την αντιμετώπιση της ξηρασίας και της έλλειψης νερού, με κοινή δέσμευση για στήριξη του αγροτικού μας κόσμου ώστε να μπορεί να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της ξηρασίας με αποτελεσματικά και βιώσιμα μέσα για την αειφόρο διαχείριση αυτού του ζωτικού πόρου.
Με την ανάληψη των καθηκόντων σας δημιουργήθηκε το e-κοφίνι. Μέσω αυτού του εργαλείου γνωστοποιούνται οι τιμές στα γεωργικά προϊόντα, κάτι που αντιμετωπίστηκε θετικά από τους γεωργούς. Πώς προχωρά αυτή η προσπάθεια;
Είναι γεγονός πως υπήρχε ένα σημαντικό κενό ως προς τη διαφάνεια αλλά και την ανάληψη δράσεων για μείωση της διαφοράς ανάμεσα στις τιμές παραγωγού και καταναλωτή. Για να διορθώσουμε αυτό το κενό και παίρνοντας ως θετική πρακτική τη δημοσιοποίηση τιμών της ΣΕΔΙΓΕΠ Σωτήρας, μαζί με την ομάδα μου αποφασίσαμε να προχωρήσουμε στη συγκέντρωση των στοιχείων και στη δημοσιοποίησή τους για να ενισχύσουμε την προσπάθεια για δίκαιο εισόδημα στους γεωργούς, διαφάνεια στην αγορά και τήρηση ποσοτικών δεδομένων. Το e-κοφίνι είναι ένα απλό εργαλείο, το πρώτο από μία σειρά άλλων που έχουμε στα σκαριά, το οποίο, όπως προανέφερα, αναβαθμίζουμε. Είναι γεγονός ότι έχει ήδη δείξει τα θετικά του αποτελέσματα αλλά και την αποδοχή του, αφού πλέον το παρακολουθούν και το επικαλούνται τόσο οι γεωργοί όσο και οι καταναλωτές. Την ίδια στιγμή, για εμάς είναι μια πολύτιμη βάση δεδομένων που μας βοηθά να αναπροσαρμόζουμε τα σχέδια και τις αποφάσεις μας ώστε να ανταποκρινόμαστε στις ανάγκες των γεωργών.
Ποιο το πολιτικό μέλλον της Μαρίας Παναγιώτου;
Αυτή τη στιγμή, έχω την τιμή και την ευθύνη να διαχειρίζομαι ένα πολύ δύσκολο χαρτοφυλάκιο. Είμαι πλήρως αφοσιωμένη στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε και στις λύσεις που πρέπει να βρούμε για το καλό του τόπου μας, έχοντας πάντα ως οδοδείκτη το πρόγραμμα διακυβέρνησης.
Επικεντρώνομαι στο πολιτικό μου παρόν και στην υλοποίηση δράσεων και ανάληψη πρωτοβουλιών που θα συμβάλουν ουσιαστικά στην ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα και στην προστασία του περιβάλλοντος. Αυτό με ενδιαφέρει και σε αυτό εστιάζω ώστε να συνδράμω και εγώ στη συλλογική προσπάθεια που κάνουμε για να πετύχουμε απτά και θετικά αποτελέσματα για τη χώρα μας, για μια Κύπρο που θέλουμε να αλλάξει προς το καλύτερο.
Αυξημένου κινδύνου 156 σημεία σε 12 δήμους και 92 κοινότητες για τα απόβλητα
Πρόσφατα εξαγγείλατε έξι μέτρα για την πάταξη της παράνομης απόρριψης αποβλήτων. Υπάρχουν κάποιες εξελίξεις σε αυτό το θέμα; Τι έχει γίνει μέχρι στιγμής προς αυτήν την κατεύθυνση για να διασφαλιστεί η αποτελεσματική εφαρμογή τους;
Αρχικά πρέπει να ξεκαθαρίσω ότι, σύμφωνα και με τον περί Δήμων και περί Κοινοτήτων Νόμων, οι εκάστοτε τοπικές αρχές είναι υπεύθυνες για τη συλλογή των αποβλήτων/διατήρηση καθαριότητας/μη ανάπτυξης παράνομων σκυβαλότοπων. Όμως ως υπουργείο, δεν μπορούσαμε να μείνουμε απλά ως παρατηρητής, αφού οι σκυβαλότοποι, εκτός από σημεία μόλυνσης, είναι και πολλές φορές σημεία όπου ξεκινούν πυρκαγιές. Γι’ αυτό πήραμε αυτήν την πρωτοβουλία ώστε να βοηθήσουμε στον καθαρισμό τους, δίνοντας και χορηγία στις τοπικές αρχές για να επιλύσουν το πρόβλημα.
Θα πρέπει να σας πω ότι το πλαίσιο δράσεων που εξαγγείλαμε αγκαλιάστηκε από τις τοπικές αρχές οι οποίες ανταποκρίθηκαν θετικά στην όλη προσπάθεια. Μετά από την κατάθεση των αιτήσεων των τοπικών αρχών, το Τμήμα Περιβάλλοντος προχώρησε στην αξιολόγηση όλων των αιτημάτων που υποβλήθηκαν, δίνοντας προτεραιότητα σε περιοχές που αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο, όπως αυτές του Δικτύου NATURA 2000 και σε δασικές περιοχές.
Σε πρώτη φάση, αξιολογήθηκαν ως αυξημένου κινδύνου 156 σημεία σε 12 δήμους και 92 κοινότητες. Μέχρι στιγμής, η συνολική ποσότητα αποβλήτων που έχει καθαριστεί από κοινότητες υπολογίζεται σε 700 κυβικά μέτρα.
Επιπλέον, οι δήμοι και κοινότητες που εγκρίθηκαν για χορηγία ενημερώθηκαν επίσημα για το ύψος της χορηγίας και τις προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούν για να λάβουν τη χρηματοδότηση. Ανάμεσα σε αυτές τις προϋποθέσεις είναι η ανάληψη δράσεων για την πρόληψη μελλοντικών παράνομων απορρίψεων και ο διορισμός επιθεωρητών αποβλήτων.
Επιπρόσθετα, πραγματοποιήθηκαν επαρχιακές συναντήσεις με τους φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης και τους εκπροσώπους των εγκαταστάσεων διαχείρισης αποβλήτων για τον συντονισμό και τον καθορισμό χρονοδιαγραμμάτων. Στόχος μας είναι να ολοκληρωθούν οι εργασίες καθαρισμού από τους εγκεκριμένους δήμους και τις κοινότητες το συντομότερο δυνατό.
Η προσπάθεια αυτή δεν σταματά εδώ. Παρακολουθούμε συνεχώς την πρόοδο των εργασιών και επανεξετάζουμε τα αιτήματα που έχουν υποβληθεί, ώστε να διασφαλίσουμε ότι όλα τα προβληματικά σημεία θα καθαριστούν και ότι η Κύπρος θα απαλλαγεί από παράνομους σκουπιδότοπους, μετατρέποντας το σλόγκαν της εκστρατείας μας, #WasteFreeCyprus, σε πράξη.
